Koalicja aktywnych

Wszystkie organizacje takie jak: stowarzyszenia, federacje, izby gospodarcze i inne, działające dla dobra środowiska szkoleniowego, podniesienia prestiżu zawodu i poprawy jakości szkolenia, powinny nadal istnieć i współpracować, wzajemnie się wspierać, nie konkurować ze sobą. Można zwracać sobie na wzajem uwagę na popełniane błędy, a nawet małą efektywność czy bezczynność, ale robić to z intencją budowania silnej grupy zawodowej. Dobrym rozwiązaniem wydaje się być utworzenie koalicji aktywnych w skład której weszłyby wszystkie funkcjonujące już podmioty zajmujące się szkoleniem z zakresu przepisów ruchu drogowego, jak również grupa inicjatywna stawiająca sobie za zadanie powołanie samorządu instruktorów nauki jazdy i egzaminatorów. Dlaczego?

Aby odpowiedzieć na to pytanie należ przyjrzeć się umocowaniu prawnemu i przewidzianym formom działania zarówno samorządów zawodowych jak i innych organizacji skupiających przedstawicieli danego środowiska.

Podstawę prawną do tworzenia samorządów zawodowych stanowi art. 17 ust. 1 Konstytucji, który dopuszcza tworzenie samorządów zawodowych w drodze ustawy, jako podmiotów reprezentujących osoby wykonujące zawód zaufania publicznego i sprawujące pieczę nad należytym wykonywaniem zawodu w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony. Funkcja pieczy obejmuje wszelkiego rodzaju zadania i aktywności związane z podejmowaniem działalności zawodowej. Przekazanie pieczy zrzeszeniom zawodowym związane jest z określeniem na ich rzecz pewnego stopnia samodzielności, a zarazem z poddaniem działalności samorządów zawodowych nadzorowi państwowemu. Publicznoprawny charakter korporacji zawodowych wymusza ocenę podejmowanej przez nie działalności także w kategorii ochrony interesu publicznego dając jednocześnie kompetencje samorządom zawodowym, aby mogły one sprostać powyższym wymaganiom:

– wpływ na wstępowanie do samorządu nowych członków

– dbałość o profesjonalne szkolenia członków grupy zawodowej zorganizowanej w samorząd, w tym również permanentne podnoszenie poziomu profesjonalnego i doskonalenie zawodowe

– ustanowienie standardów wykonywania zawodu, przede wszystkim etycznych

– kontrola profesjonalnej i etycznej jakości dostarczanych społeczeństwu usług.

Zgodnie art. 3 ust 2 pkt. 2 ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie, stowarzyszenia to osoby prawne uznane za organizacje pozarządowe, które jako praktycy życia społecznego – dysponują wiedzą o potrzebach „na dole” i mają pomysły na nowe rozwiązania, a wykorzystanie ich doświadczenia, zwłaszcza na etapie konstruowania nowych aktów prawnych, planów rozwoju, nowych przedsięwzięć, dotyczących życia społecznego jest uznane przez ustawodawcę za bardzo ważne. Dlatego zgodnie z Art 5 ust. 1 pkt 3 ustawy, organy administracji publicznej prowadząc działalność w sferze zadań publicznych mają obowiązek współpracy z organizacjami pozarządowymi, w tym konsultowania z nimi projektów aktów normatywnych w dziedzinach dotyczących działalności statutowej tych organizacji.

Powyższa ustawa w Art. 5 ust 2 pkt. 3 mówi, iż współpraca ta odbywa się na zasadach: pomocniczości, suwerenności stron, partnerstwa, efektywności, uczciwej konkurencji i jawności.

pomocniczości (oznacza, że władze przekazują wykonanie zadań, rozwiązanie problemów itp. na możliwie najniższy poziom oraz że świadczona jest „pomoc ku samopomocy”, czyli „daje się wędkę, a nie rybę” tylko tak długo, dopóki obywatele nie staną się samodzielni)
suwerenności (oznacza, że obie strony są autonomiczne i szanują swoją niezależność)
partnerstwa (oznacza współdecydowanie, współudział i współodpowiedzialność obu stron)
efektywności (oznacza osiąganie możliwie najlepszych rezultatów przy najmniejszych nakładach, przy zachowaniu jakości oraz wartości społecznych)
uczciwej konkurencji (oznacza, że stworzone są równe szanse, kryteria oceny są jawne i dostępne oraz że unika się konfliktu interesów, np. łączenia funkcji)
jawności (oznacza dostęp do informacji i wiedzy).

Tak więc władze oraz organizacje pozarządowe współpracują poprzez wzajemne informowanie się o planowanych kierunkach działalności oraz poprzez konsultowanie projektów aktów normatywnych. Władze mogą utworzyć z przedstawicielami stowarzyszeń i fundacji wspólne zespoły o charakterze doradczym i inicjatywnym, mogą też podjąć tzw. inicjatywę lokalną oraz zawiązać umowę partnerską, np. w celu realizacji jakiegoś projektu finansowanego z funduszy unijnych.

Ponadto władze mogą utworzyć centrum wsparcia dla organizacji pozarządowych, które będzie oferowało doradztwo, szkolenia, konsultacje. Centrum takie może być prowadzone przez organizację pozarządową lub przez urzędników.

Z ustawowo stworzonych możliwości współdziałania z władzami rządowymi i samorządowymi korzystają zarówno regionalne stowarzyszenia ośrodków szkolenia kierowców jak również PFSSK pełniące, poprzez swoich przedstawicieli, misję reprezentowania całego środowiska szkoleniowego w Polsce.

Istniejące już organizacje są, do czasu ewentualnego powołania na drodze ustawy samorządu zawodowego, który jeszcze nie wiadomo jak szybko zostanie utworzony i zacznie funkcjonować, jedyną reprezentacją szkoleniowców do dialogu z władzami. Nie jest wykluczone, że również po powołaniu samorządu, stowarzyszenia będą miały nadal znaczący glos w dialogu z władzami, gdyż jak wyraził to Jarosław Z. Szymański, dziekan Okręgowej Izby Adwokackiej w Łodzi, przewodniczący Łódzkiego Porozumienia Samorządów Zawodów Zaufania Publicznego:

„Obecnie samorządom zawodów zaufania publicznego niewątpliwie brakuje większego wpływu na procesy tworzenia przepisów prawa, dotyczących naszych zawodów. Politycy nie chcą wsłuchiwać się w głos najlepiej zorientowanych merytorycznie przedstawicieli samorządów zawodowych, albowiem uważają, że nie rozmawia się z tymi, których legislacja dotyczy. Tym samym a priori dyskwalifikują nas jako partnera w konsultacjach i debacie, przypisując nam zorientowanie jedynie na realizację partykularnych interesów zawodowych i środowiskowych.”

Mając na celu stworzenie forum demokratycznej dyskusji, opartej o niezależność wszystkich partnerów społecznych, ułatwiającego wymianę informacji i poglądów oraz pozwalającego uczynić głos środowiska szkoleniowego bardziej wyraźnym w debacie publicznej, w związku z podjętą inicjatywą powołania samorządu zawodowego instruktorów, należy uznać iż instruktorzy i egzaminatorzy, aby wypełniać swoje funkcje społeczne potrzebują rozwiązań prawnych opartych na spójnej wizji. Do realizacji tego zadania niezbędna jest długofalowa strategia wykraczająca poza perspektywę kadencji władzy ustawodawczej i wykonawczej. Przyjmując, że do realizacji założeń ustawy powołującej samorząd niezbędny jest dialog całego środowiska szkoleniowo-egzaminacyjnego oraz współpraca z władzą, a także zaangażowanie przedstawicieli obu zawodów w debatę dotyczącą proponowanych rozwiązań, zachodzi konieczność podpisania porozumienia pomiędzy inicjatorami i funkcjonującymi organizacjami reprezentującymi środowisko.

Każdy, komu leży na sercu dobro środowiska szkoleniowego, poprawy pracy instruktorów i egzaminatorów, jakości szkolenia, podnoszenia prestiżu tej grupy zawodowej, powinien dążyć do wzajemnych koleżeńskich relacji dalekich od niechęci i wzajemnych oskarżeń. Powinniśmy wysłuchiwać nowych inicjatyw i propozycji młodego pokolenia, dyskutować nad nimi, korygować, zastanawiać się czy są dobre i idą we właściwym kierunku oraz pozytywnie ustosunkowywać się do nich, jeżeli mogą przynieść korzyści dla całego społeczeństwa.

Jednak nie może to odbywać się poprzez negowanie wszystkiego co osiągnięto dotychczas. Zanim kogokolwiek oskarży się, trzeba zapoznać się z faktami (nie strzelać na ślepo) i dopiero wtedy stawiać merytoryczne zarzuty.

Do istniejących już organizacji mógł wstąpić, każdy kto miał życzenie i chęć działania dla dobra środowiska i podnoszenia jakości szkolenia. Jednak mało kto był zainteresowany. Miejmy nadzieję, że trend się odmieni i osób nie liczących na profity, chętnych do działalności społecznej przybędzie.

Proponuję powołać koalicję aktywnych, którą tworzyć będą wszystkie bez wyjątku organizacje skupiające instruktorów i egzaminatorów nauki jazdy. Da to możliwość lepszych kontaktów z władzami na wszystkich szczeblach. Nasz głos będzie silniejszy, a nasze problemy będą mogły być sformułowane w sposób jednolity oraz wyrazisty i dotrzeć do szerszych kręgów społeczeństwa.

Jan Szumiał Prezes SOSK Warszawa