Relacja ze spotkania środowiska szkoleniowego Warszawy i członków PIGOSK z dn. 18.11.2021 – część druga.

Gośćmi spotkania byli również: Pan Jakub Żbucki oraz Pan Marcin Kichler z Wydziału Szkolenia Kierowców i Uprawnień do Kierowania Pojazdami Departamentu Transportu Drogowego w Ministerstwie Infrastruktury, którzy przedstawili propozycje zmian w aktach prawnych z zakresu transportu drogowego, zasad szkolenia okresowego, kwalifikacji zawodowych kandydatów na kierowców i kierowców oraz egzaminowania, a także odbywania okresowych warsztatów doskonalenia zawodowego instruktorów i wykładowców. Swoje wystąpienia podzielili na dwa zasadnicze tematy:

  1.  ,,Co zrobiliśmy” jako Ministerstwo Infrastruktury:
  2. Ustawa z dnia 14 października 2021 roku o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw zakłada wdrożenie dyrektywy 2018/645 zmieniającej dyrektywę 2003/59/WE w sprawie wstępnej kwalifikacji okresowego szkolenia kierowców niektórych pojazdów drogowych do przewozu rzeczy lub osób oraz dyrektywę 2006/126/WE w sprawie praw jazdy.
  3. Cyfryzacja obiegu dokumentów w procesie kształcenia kierowców zawodowych (profil kierowcy zawodowego kierowcy). Profil kierowcy zawodowego zapewni podniesienie jakości szkoleń kierowców zawodowych w Polsce i zagwarantuje właściwe prowadzenie szkoleń bez możliwość ich nielegalnego skrócenia czy podrobienia zaświadczenia o jego ukończeniu.
  4. Możliwość prowadzenia części szkoleń dla kierowców zawodowych metodą e-learningu – przyspieszy to realizację szkoleń i pozwoli na pewną elastyczność zarówno dla kierowców jak i podmiotów szkolących
  5. Wprowadzenie karty kwalifikacji kierowcy – pozwoli na łatwiejsze zatrudnienie kierowcy z kraju trzeciego, zapewniając jednocześnie, że wszystkie szkolenia i badania niezbędne do bezpiecznego wykonywania transportu drogowego będą wykonywane i potwierdzane w Polsce na podstawie polskich dokumentów.
  6. Egzaminy na kwalifikację wstępną zostaną przeniesione z Urzędów Wojewódzkich (ośrodków szkolenia) do WORD – obniży to ich koszty i znacznie zwiększy dostępność dla obywateli.
  7. Uznanie wszystkich podmiotów które posiadały akredytację kuratora oświaty w zakresie prawa jazdy kategorii A, B, C i D za spełniające to wymaganie do 31 sierpnia 2024 r. – pozwoli to na nieprzerwaną organizację warsztatów doskonalenia zawodowego dla instruktorów nauki jazdy.
  8. Wprowadzenie możliwości uzyskania uprawnienia instruktora nauki jazdy dla kategorii C lub C+E oraz D lub D+E bez konieczności wykazania doświadczenia w szkoleniu osób ubiegających się prawo jazdy kategorii B.

– dla kategorii C lub C+E konieczne będzie posiadanie udokumentowanego co najmniej 5-letniego doświadczenia w wykonywaniu międzynarodowego przewozu drogowego pojazdami, dla których wymagane jest posiadanie prawa jazdy tych kategorii.

– dla kategorii D lub D+E warunkiem uzyskania uprawnienia instruktora nauki jazdy będzie posiadanie co najmniej 5-letniego udokumentowanego doświadczenia w wykonywaniu międzynarodowego transportu drogowego osób albo transportu osób w komunikacji miejskiej na stanowisku kierowcy pojazdu, dla którego wymagane jest posiadania prawa jazdy tych kategorii.

  • Zwiększenie nadzoru nad wykonywaniem szkoleń dla kierowców zawodowych – współpraca Wojewoda – ITD – PIP pozwoli na sprawdzenie czy kierowca faktycznie się szkolił, czy w tym czasie przypadkiem nie był w trasie.
  • Zniesienie rejonizacji badań lekarskich i psychologicznych w Wojewódzkich Ośrodkach Medycyny Pracy dla kierowców – przyczyni się do tego, że osoby mające poddać się badaniom w wojewódzkim ośrodku medycyny pracy będą uprawnione do wyboru ośrodka, który jest w stanie przeprowadzić badanie w najkrótszym czasie.

Wprowadzane regulacje w projekcie rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 25.10.2021 r. w sprawie szkolenia i egzaminowania kierowców wykonujących przewóz drogowy umożliwią również prowadzenie części szkoleń dla kierowców zawodowych metodą wykładów prowadzonych w formie nauczania na odległość z wykorzystaniem technik komputerowych i Internetu pod nadzorem ośrodka w zakresie części podstawowej kwalifikacji wstępnej i kwalifikacji wstępnej przyśpieszonej oraz w zakresie szkolenia. Wprowadzane zmiany pozwolą na pewną elastyczność zarówno dla kierowców jak i podmiotów szkolących. Jak dotychczas, będzie można stosować metody prowadzania zajęć w postaci wykładu, seminarium, pokazu oraz innymi formami zajęć stosowanymi w kształceniu osób dorosłych – w sali ośrodka szkolenia. Metoda nie obejmuje, jak dotychczas, ćwiczeń, które można prowadzić, np. na placu manewrowym. Przepis natomiast doprecyzowuje, że wykład, seminarium, pokaz oraz inne formy zajęć stosowane w kształceniu osób dorosłych należy prowadzić w sali ośrodka szkolenia. Ponadto szkolenia będzie można prowadzić, jak dotychczas jako ćwiczenia pod nadzorem trenera-wykładowcy, przy użyciu komputera i specjalistycznego oprogramowania wspomagającego proces kształcenia w sali ośrodka szkolenia.

  1. ,,Co planujemy”:
  2. Wprowadzenie kursu rozszerzonego o jazdy z osobą towarzyszącą – do takiego szkolenia będzie mogła przystąpić osoba, która ukończyła 17 lat i jest po szkoleniu podstawowym z części teoretycznej i praktycznej. Takie szkolenie pozwoli na lepsze obycie się kandydata na kierowcę z ruchem drogowym, a więc lepsze przygotowanie do późniejszego pełnego uczestnictwa w ruchu drogowym.
  3. Umożliwienie OSK dokształcania osób z prawem jazdy – zmiana ta jest bardzo oczekiwana przez środowisko szkoleniowe, ponieważ dzisiaj zgodnie z przepisami nie ma możliwości odbycia szkolenia uzupełniającego np. osoby, która posiada prawo jazdy, ale nie jeździła przez dłuższy okres czasu i chce oswoić się z pojazdem pod okiem fachowca.
  4. Podniesienie i ujednolicenie wymagań wobec OSK – chcemy zrezygnować z podziału OSK na zwykłe ośrodki i ośrodki spełniające dodatkowe wymagania, tzw. super OSK. Planujemy wprowadzić jednolite, wyższe wymagania dla wszystkich OSK. Chcemy, aby przedsiębiorca ubiegający się o wpis do rejestru przedsiębiorców, posiadał pełną infrastrukturę, odpowiednią do zakresu prowadzonego szkolenia, użytkowaną wyłącznie na potrzeby tego przedsiębiorcy.
  5. Zmiana wymagań dla kandydatów na instruktorów – wydaje się zasadne przywrócenie wymogu posiadania przez instruktora wykształcenia średniego, a także wydłużenie okresu posiadania przez instruktora prawa jazdy w zakresie kat. A z dotychczasowych dwóch lat na trzy lata, a w zakresie kat. B z dotychczasowych dwóch lat na pięć lat. Zmianie ulegnie obniżenie do 2 lat wymogu posiadania doświadczenia w prowadzeniu szkolenia w zakresie kat. B podczas rozszerzania uprawnień.
  6. Terminy warsztatów dla egzaminatorów, instruktorów i wykładowców – Uwzględniając umiarkowaną zmienność przepisów dotyczących zasad ruchu drogowego, szkolenia i egzaminowania kandydatów na kierowców proponuje się wydłużyć do 2 lat częstotliwość obowiązku uczestnictwa instruktorów w warsztatach ich doskonalenia zawodowego. Termin 2 letni będzie liczony od dnia 31 grudnia roku kalendarzowego, w którym instruktor został wpisany po raz pierwszy do ewidencji lub uczestniczył w tych warsztatach.
  7. Wprowadzenie nowych wymagań dla osób sprawujących nadzór w imieniu starosty – proponujemy, aby kontrole te przeprowadzała upoważniona przez starostę osoba posiadająca uprawnienia instruktora lub egzaminatora i co najmniej pięcioletnie doświadczenie w wykonywaniu pracy na tych stanowiskach. Rozwiązanie zagwarantuje odpowiednie przygotowanie merytoryczne osób kontrolujących danego przedsiębiorcę oraz poprawi jakość takich kontroli.
  8. Pytania egzaminacyjne – zaproponowano, że pytania egzaminacyjne oraz wchodzące w ich skład scenariusze, wizualizacje i opisy zatwierdzone przez ministra właściwego do spraw transportu oraz pytania zawarte w teście egzaminacyjnym nie będą stanowiły informacji publicznej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej.
  9. Pojazdy egzaminacyjne (opłaty) – proponujemy, aby w zależności od tego czyj pojazd będzie wykorzystywany w czasie egzaminu (WORD lub OSK) wprowadzić zróżnicowaną wysokości opłaty za część praktyczną egzaminu państwowego. Obecnie opłata jest jednakowa. Należy jednak mieć na względzie, że w przypadku zastosowania pojazdów OSK WORD nie ponosi kosztów wykorzystania swojego pojazdu, a więc nie powinien mieć za to płaconego wynagrodzenia.
  10. Przeniesienie egzaminów dla kandydatów na instruktorów, instruktorów techniki jazdy oraz egzaminatorów do ITS – propozycja ta ma za zadanie odciążyć Ministerstwo Infrastruktury i poszczególnych Wojewodów oraz jeszcze bardziej usprawnić organizacje samych egzaminów.
  11. Wprowadzenie obowiązkowych warsztatów doskonalenia zawodowego dla instruktorów techniki jazdy – zmiana ta wprowadza analogiczny obowiązek jak dla instruktorów, wykładowców i egzaminatorów. Uczestnictwo w przedmiotowych warsztatach będzie obowiązkowe co dwa lata w ośrodku doskonalenia techniki jazdy wyższego stopnia. Zaproponowane rozwiązanie pozwoli instruktorom techniki jazdy utrzymać wysoki poziom wiedzy i umiejętności.

Przeniesienie szkoleń dla kandydatów na instruktorów oraz warsztatów doskonalenia zawodowego dla instruktorów do WORD – aktualnie szkolenia te przeprowadzane są przez podmioty posiadające poświadczenie potwierdzające spełnienie dodatkowych wymagań. W związku z tym, że planujemy wprowadzić jeden rodzaj podmiotów szkolących, szkolenia takie powinny być przeniesione do innego podmiotu. Odpowiednimi do tego instytucjami wydają się WORD-y, które ze względu na wyspecjalizowaną kadrę będą w stanie zapewnić zawsze odpowiednio wysoki poziom tych szkoleń i warsztatów.

Kończąc swoje wystąpienie Pan Marcin Kichler po wysłuchaniu opinii uczestników spotkania  co do zarysu planowych zmian w Ustawie o Kierujących Pojazdami zaznaczył że są to wstępne propozycje, które będą jeszcze poddane konsultacjom społecznym. Wówczas każda  organizacja społeczna będzie mogła zapoznać się z nimi i zgłosić swoje uwagi oraz propozycje. Projekt będzie także  analizowany przez Rządowe Centrum Analiz przy Premierze RP, debatowany w komisjach sejmowych i poselskich, dlatego w końcowym efekcie mogą znacznie różnić się od tych przedstawionych.

W podsumowaniu:

Uczestnicy spotkania informacyjnego zwrócili uwagę na katastrofalną sytuację na rynku instruktorów nauki jazdy oraz brak instruktorów na wyższe kategorie.

Ponadto zgłosili wątpliwości co do przeniesienia warsztatów dla instruktorów nauki jazdy do WORD oraz ustalenie ITS jako wyłącznej instytucji przeprowadzającej egzaminy na instruktora nauki jazdy.

Wyrażono również zastrzeżenia co do proponowanych zmian dotyczących posiadania przez  ośrodki szkolenia placu manewrowego na wyłączność. W większych aglomeracjach dostępność do infrastruktury jest mocna ograniczona (szczególnie przy szkoleniu na wyższe kategorie prawa jazdy) . Spowodowane jest to wykupywaniem otwartych przestrzeni przez deweloperów pod zabudowę, a jeśli nawet znajdzie się na krótki czas wolna przestrzeń, opłaty są wysokie, często przekraczające możliwości finansowe OSK lub teren mogący służyć do szkolenia znajduje się  w znacznym oddaleniu od OSK. Aktualna propozycja ministerstwa stawia na pozycji uprzywilejowanej duże ośrodki działające w takich aglomeracjach wobec małych ośrodków nie mogących pozwolić sobie na zakup placu na szkolenie, a funkcjonowanie zarówno tych dużych jak i małych zaspakaja potrzeby klientów o zróżnicowanych preferencjach.

Prezentację opracowali: Jan Szumiał; Wojciech Góra.